داشتن ناخنهای سالم و زیبا، برای همه افراد و به خصوص خانم‌ها بسیار مهم است. به همین دلیل شکنندگی ناخن می‌تواند ما را کلافه و ناراحت کند. اما دلیل این شکنندگی چیست؟ روی ناخنهای ما لایه‌هایی از جنس پروتئین به نام کراتین وجود دارند که به عنوان محافظ انگشتان دست و انگشتان پا عمل می‌کنند. کراتین که سلول‌های مو و پوست ما نیز از آن تشکیل می‌شوند، به محافظت از ناخن در برابر هرگونه آسیبی کمک می‌کند. شکستن، ورقه ورقه شدن، و آسیب دیدن ناخن‌ها یک امر اجتناب‌ناپذیر و طبیعی است. در حقیقت، طبق نتایج آزمایشاتی که در دانشکده پزشکی هاروارد انجام شده است، حدودا ۲۷ درصد از خانم‌ها ناخن‌هایی شکننده دارند. در مقاله امروز قصد داریم شما را علت شکنندگی ناخن و راه درمان آن آشنا کنیم.
چه چیزهایی منجر به شکنندگی ناخن می‌شوند؟
طبق نتایج آزمایشات علمی انجام گرفته در دانشکده پوست آمریکا (AOCD)، ناخنهای شکننده در دو دسته قرار می‌گیرند: ناخنهای خشک شکننده یا ناخنهای نرم و شکننده. داشتن ناخنهای خشک و شکننده نتیجه کمبود شدید رطوبت بدن ما است. این حالت معمولاً در اثر شستشوی مکرر دست و پا و خشک شدن بیش از حد ناخن‌ها ایجاد می‌شود. از طرفی دیگر، داشتن ناخنهای نرم و شکننده نتیجه افزایش بیش از حد رطوبت در بدن ما است. این حالت معمولاً در اثر قرار گرفتن دائمی دست و پا در معرض مواد شوینده و انواع لاک پاک کن، و نرم شدن بیش از حد ناخن‌ها ایجاد می‌شود.
علل دیگر شکنندگی ناخن نیز شامل موارد زیر هستند:
- بالا رفتن سن: معمولاً با افزایش سن ناخنهای ما هم دچار تغییراتی شده، و بسیار حساس و شکننده می‌شوند. در حالی که ناخنهای پا اغلب با بالا رفتن سن ما ضخیم‌تر و سخت‌تر می‌شوند، ناخنهای دست نازک‌تر و شکننده‌تر می‌شوند.
- کمبود آهن: این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که بدن ما به اندازه کافی آهن دریافت نکند. این مسئله منجر به کاهش سطح گلبول‌های قرمز در خون می‌شود. اگر پزشک شما تشخیص بدهد که سطح آهن بدنتان خیلی کم است، سطح فریتین شما را اندازه گیری می‌کند و مکمل‌های غذایی لازم را برای شما تجویز می‌کند، تا این کمبود جبران بشود.
- کم کاری تیروئید: تیروئید کم کار علائم متعدد و آزاردهنده‌ای دارد که بعضی از آن‌ها عبارتند از: شکنندگی ناخن، ریزش مو، خستگی، افزایش وزن، یبوست و افسردگی. پزشک شما می‌تواند کم کاری تیروئید را با تجویز داروی لووتیروکسین، که همان هورمون تیروئید مصنوعی است درمان کند. این قرص باید به صورت خوراکی و ناشتا مصرف شود.
- سندرم رینود: این بیماری که منجر به بروز مشکلاتی در فرآیند گردش خون در اندام‌های بدن می‌شود، می‌تواند بر سلامت ناخنهای ما نیز تأثیر بگذارد. در صورت ابتلا به این سندروم، ممکن است پزشک شما داروهای مسدود کننده کانال کلسیم یا گزینه‌های دیگری را برای شما تجویز کند.
دانشکده AOCD آمریکا یک نوع روش تشخیص ارائه داده است که از طریق آن، می‌توانید متوجه بشوید که دلیل شکنندگی ناخن شما مشکلات درونی است، یا عوامل خارجی:
اگر ناخنهای دست شما شکننده بشوند، اما ناخنهای پا محکم باشند، یک عامل خارجی دلیل شکنندگی ناخن شما است.
روش درمان شکنندگی ناخن
اگر دلیل بروز تغییرات و شکنندگی ناخن شما بالا رفتن سن باشد، نمی‌توانید کار خاصی برای آن انجام بدهید. اما می‌توانید احتمال شکستگی و ورقه ورقه شدن ناخنهای خود را با استفاده از روش‌های زیر تا حد زیادی کاهش بدهید.
استفاده از کرم مرطوب کننده
حتما از لوسیون‌های مرطوب کننده دستی که حاوی موادی مثل لانولین یا آلفا هیدروکسی اسیدها هستند استفاده کنید. علاوه بر این، شما می‌توانید لوسیون‌های نرم کننده ناخن غنی از لانولین را به صورت آنلاین خریداری کنید. حتما دستان خود را بعد از هر بار شستشو با کرم مرطوب کنید. در هنگام استفاده از لوسیون یا کرم مرطوب کننده نیز آن را دور ناخن‌ها و مستقیم روی ناخنهای خود ماساژ بدهید.
سعی کنید هر شب قبل از خواب، ناخنهای دست‌ها و پاهای خود را مرطوب کنید تا در هنگام خواب به مقدار کافی آبرسانی بشوند.
از دست‌های خود مراقبت کنید
در هنگام انجام دادن کارهای خانه، به خصوص شستن ظرف‌ها و استفاده از مواد شوینده، از دستکش مخصوص این کار استفاده کنید تا دست‌ها و ناخن‌هایتان خشک بمانند. علاوه بر این، استفاده از دستکش می‌تواند از دست‌ها و ناخنهای شما در برابر مواد شیمیایی قوی از جمله مواد شوینده و مایعات تمیز کننده محافظت کند.
از قرار گرفتن در معرض هوای سرد و خشک برای یک مدت طولانی خودداری کنید. اگر قرار است که در یک روز سرد بیرون از خانه بروید، حتماً دستکش دستتان کنید.
مراقبت‌های روزانه ناخن‌ها
تا جایی که می‌توانید ناخنهای خود را کوتاه نگه دارید تا سطح ناخن‌ها (یعنی جایی که آب و مواد شیمیایی از طریق آن قابل جذب هستند) را به حداقل برسانید. سعی کنید هر روز با استفاده از یک سوهان ناخن، ناخنهای خود را مرتب کنید. به این ترتیب بی‌نظمی‌ها برطرف می‌شوند و تا حد زیادی از شکستن و ورقه ورقه شدن ناخنهای خود جلوگیری می‌کنید. یادتان باشد که همیشه فقط به یک سمت ناخنهای خود را سوهان بکشید.
هرگز ناخن‌ها یا پوست اطراف آن‌ها (که کوتیکول نام دارد) را نجوید. شما می‌توانید برای عقب زدن کوتیکول ناخن از یک ابزار فلزی مخصوص این کار استفاده کنید، اما یادتان باشد که از استفاده مستقیم این ابزار بر روی ناخن‌هایتان خودداری کنید. اگر از بافر برای صاف کردن سطح ناخن خود استفاده می‌کنید، حتما بافر را به سمتی بکشید که ناخن در آن جهت رشد می‌کند؛ یعنی از پایین به بالا. از کشیدن بافر به چند جهت بر روی ناخن خود خودداری کنید، چون انجام دادن این کار احتمال شکستن و ورقه ورقه شدن ناخن‌ها را افزایش می‌دهد.
برای تقویت و محکم شدن ناخنهای خود، می‌توانید از محلول‌های محکم کننده ناخن استفاده کنید. سعی کنید برای پاک کردن لاک از روی ناخن‌ها، از یک لاک پاک کن بدون استون استفاده کنید. علاوه بر این، از استفاده مکرر از این مواد شیمیایی جدا خودداری کنید.
با یک پزشک متخصص مشورت کنید
در مورد فواید مصرف مکمل بیوتین(Biotin) از پزشک خود سوال کنید. بر طبق گزارشات، مکمل بیوتین که به صورت خوراکی مصرف می‌شود، می‌تواند از شکستن و ورقه ورقه شدن ناخنهای شما جلوگیری کند.
ناخنهای ما معمولا با چه سرعتی رشد می‌کنند؟
بر طبق نتایج یک مطالعه علمی که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، ناخن افراد بزرگسال به طور میانگین حدود ۳٫۴۷ میلی متر در ماه رشد می‌کند. ناخنهای پا معمولا سرعت رشد بسیار کندی دارند و با سرعت ۱٫۶۲ میلی متر در ماه رشد می‌کنند. البته این اعداد در بین افراد مختلف، متفاوت است. اما به طور میانگین، برای رشد کامل ناخنهای جدید دست چیزی در حدود ۶ ماه، و برای رشد کامل ناخنهای جدید پا چیزی در حدود ۱۲ ماه زمان لازم است.
اگر ناخنهای شما با درمان‌های خانگی مانند پوشیدن دستکش در هنگام انجام کارهای خانگی و مرطوب کردن دست‌ها و ناخن‌ها بعد از هر بار شستشو قوی نمی‌شوند، باید حتما با یک پزشک متخصص صحبت کنید. چون داشتن ناخنهای شکننده می‌تواند نشان دهنده ابتلا به بیماری‌های مهمی از جمله کمبود آهن یا کم کاری تیروئید باشد.
